Όγκοι Νωτιαίου Μυελού – Σπονδυλικής Στήλης

Γενικά

Οι όγκοι του νωτιαίου μυελού κατατάσσονται κυρίως με τοπογραφικά και παθολογοανατομικά κριτήρια.

Τοπογραφικά οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες:

• Τους εξωσκληρίδιους που καταλαμβάνουν τα οστά γύρω από τη σκληρά μήνιγγα που περιβάλλει τον νωτιαίο μυελό.
• Τους ενδοσκληρίδιους-εξωμυελικούς που καταλαμβάνουν τον χώρο μεταξύ του νωτιαίου μυελού και της μήνιγγος.
• Οι ενδομυελικοί που αναπτύσσονται εντός του νωτιαίου μυελού.

Παθολογοανατομικά σε μεταστατικούς και πρωτοπαθείς όγκους ιστών.

Τι είναι οι εξωσκληρίδιοι όγκοι σπονδυλικής στήλης;

Οι εξωσκληρίδιοι όγκοι είναι εξεργασίες που εντοπίζονται στον χώρο γύρω από τη σκληρά μήνιγγα που περιβάλει τον νωτιαίο μυελό. Μπορεί να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις. Οι κακοήθεις όγκοι διακρίνονται σε πρωτοπαθείς και μεταστατικούς.

Οι εξωσκληρίδιοι καλοήθεις όγκοι εντοπίζονται στα οστά της σπονδυλικής στήλης που προστατεύουν τον νωτιαίο μυελό. Τα πιο συχνά είναι το αιμαγγείωμα, το οστεοειδές οστέωμα, οστεοβλάστωμα και άλλα. Συνήθως αναπτύσσονται πάρα πολύ αργά έως καθόλου και για αυτό τον λόγο δε χρήζει καμίας αντιμετώπισης. Συνήθως αυτοί οι όγκοι είναι ασυμπτωματικοί. Σπάνια προκαλούν πόνο ή άλλα συμπτώματα. Συνήθως βρίσκονται τυχαία μετά από έλεγχο της σπονδυλικής στήλης με μαγνητική τομογραφία. Σπάνια προκαλούν πίεση στον νωτιαίο μυελό αλλά αν αυτό συμβεί, η πάθηση αντιμετωπίζεται αναλόγως.

Οι εξωσκληρίδιοι κακοήθεις όγκοι είναι πρωτοπαθείς ή μεταστατικοί όγκοι. Οι μεταστατικοί όγκοι είναι οι συχνότεροι όγκοι και διασπείρονται συνήθως αιματογενώς ή από παρακείμενες ανατομικές δομές. Οι μεταστάσεις μπορεί να είναι οστεολυτικές ή οστεοβλαστικές. Αυτό συνήθως εξαρτάται από τον τύπο του πρωτοπαθούς όγκου. Οι πρωτοπαθείς όγκοι του πνεύμονα και μαστού δίνουν συνήθως οστεολυτικές μεταστάσεις ενώ το καρκίνωμα του προστάτη δίνει συνήθως οστεοβλαστικές μεταστάσεις. Τα συμπτώματα είναι πόνος στην περιοχή που εκπτύσσεται ο όγκος, κυρίως τις βραδινές ώρες. Ο πόνος είναι διαξιφοειδής και δε βελτιώνεται με παυσίπονα. Σε προχωρημένες καταστάσεις η εικόνα μπορεί να είναι δραματική. Σε περίπτωση που ο όγκος προσβάλει και πιέζει τον νωτιαίο μυελό ή νευρικές ρίζες ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει αδυναμία άκρων, μουδιάσματα, δυσλειτουργία σφιγκτήρων, αστάθεια στη βάδιση και άλλα.

Οι αιματολογικές μεταστάσεις στη σπονδυλική στήλη είναι πολύ συχνές. Το πολλαπλούν μυέλωμα, το πλασματοκύττωμα και άλλα που αποτελούν αιματολογικές κακοήθειες προσβάλλουν πολύ συχνά τα οστά της σπονδυλικής στήλης, προκαλώντας παθολογικά κατάγματα που αντιμετωπίζονται αναλόγως της κλινικής εικόνας του ασθενούς.

Τι είναι οι ενδοσκληρίδιοι εξωμυελικοί όγκοι;

Οι ενδοσκληρίδιοι εξωμυελικοί όγκοι αναπτύσσονται ανάμεσα στη σκληρά μήνιγγα και τον νωτιαίο μυελό. Συνήθως είναι καλοήθεις όγκοι που μεγαλώνουν πάρα πολύ αργά. Αν πιέσουν τον νωτιαίο μυελό μπορούν να τον τραυματίσουν και ο ασθενής να παρουσιάσει νευρολογικά συμπτώματα.

Οι πιο συχνοί όγκοι είναι το νευρίνωμα και το μηνιγγίωμα.

Το νευρίνωμα είναι ο συχνότερος όγκος. Στην αυχενική μοίρα συνήθως αναπτύσσεται τόσο στον ενδοσκληρίδιο χώρο όσο και εξωσκληρίδιο δίνοντας τη μορφή κλεψύδρας (Dumpbell tumors). Στη θωρακική μοίρα συνήθως αναπτύσσεται στον ενδοσκληρίδιο χώρο. Λόγω αργής ανάπτυξης έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο της διάβρωσης των παρακείμενων οστικών δομών. Αν ο όγκος πιέζει τον νωτιαίο μυελό η ολική εξαίρεση αυτού θεωρείται η καλύτερη επιλογή για τη βελτίωση των συμπτωμάτων του ασθενούς.

Το μηνιγγίωμα είναι λιγότερο συχνό και συναντάται κυρίως στη θωρακική μοίρα όπως επίσης στο ινιακό τρήμα όπου αναπτύσσεται στο πρόσθιο μέρος του νωτιαίου μυελού. Δεν προκαλεί παραμόρφωση των γύρω οστικών δομών. Η χειρουργική αφαίρεση συνήθως βελτιώνει την κλινική εικόνα του ασθενούς.

Τι είναι οι ενδοσκληρίδιοι ενδομυελικοί όγκοι;

Οι ενδοσκληρίδιοι ενδομυελικοί όγκοι είναι όγκοι που προέρχονται από τα νευρικά κύτταρα του νωτιαίου μυελού. Είναι κυρίως πρωτοπαθείς και λιγότερο μεταστατικοί όγκοι. Τα αστροκυττώματα αποτελούν το 80% των περιπτώσεων και τα μισά ανήκουν στην κατηγορία των επενδυμωμάτων. Μερικές φορές μπορεί να οφείλονται σε διασπορά κακοηθών κυττάρων μέσω του εγκεφαλονωτιαίου υγρού.

Πως γίνεται η διάγνωση των όγκων σποωδυλικής στήλης;

Η λεπτομερής νευροχειρουργική εξέταση και η κλινική εικόνα του ασθενούς θέτει τις βάσεις για τον περαιτέρω έλεγχο του. Η διερεύνηση της σπονδυλικής στήλης με μαγνητική τομογραφία με σκιαγραφικό δείχνει την πιθανή διάγνωση της πάθησης. Η αξονική τομογραφία της σπονδυλικής στήλης θα μας δώσει πληροφορίες αν έχουν διαβρωθεί και σε τι βαθμό οι οστικές δομές της σπονδυλικής στήλης. Ο ασθενής τις περισσότερες φορές πρέπει να υποβληθεί σε αξονικές τομογραφίες θώρακος, άνω κάτω κοιλίας και σπινθηρογράφημα οστών για τη διερεύνηση άλλων εστιών.

Όγκοι Σπονδυλικής Στήλης: Ποια η κατάλληλη θεραπεία;

Η αντιμετώπιση των όγκων της σπονδυλικής στήλης είναι εξατομικευμένη. Εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Η χειρουργική εξαίρεση του όγκου εξαρτάται από το είδος του όγκου, τη θέση που βρίσκεται, το μέγεθος, την κλινική εικόνα και κατάσταση του ασθενούς. Η ιστολογική εξέταση σε εργαστήριο από τον παθολογοανατόμο κατόπιν βιοψίας του όγκου με τη μέθοδο της στερεοτακτικής βιοψίας με βελόνη ή στέλνοντας τεμάχια του όγκου μετά τη χειρουργική αφαίρεση θέτουν την ασφαλή διάγνωση. Ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία έρχονται σε συνδυασμό με τη χειρουργική αφαίρεση να ολοκληρώσουν τις θεραπευτικές επιλογές. Η χειρουργική αντιμετώπιση των όγκων της σπονδυλικής στήλης στοχεύει γενικά στο να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του ασθενούς και να παρατείνει τον ποιοτικό χρόνο ζωής του.